Zelfbouw BVZ Gm 3/3 nr. 71
In den beginne....
Op deze pagina zal ik de vorderingen van de bouw van de Gm 3/3 nr. 71 in model tonen. Aangezien dit mijn eerste zelfbouwproject is hoop ik dat het uiteindelijk ergens op gaat lijken....
[maart 2007]
De eerste stap was natuurlijk het bij elkaar zoeken van zoveel mogelijk informatie en foto's. De informatie op deze site helpt natuurlijk al een heel eind. Daar is ook een PDF-document met de afmetingen van het origineel te vinden, wat natuurlijk een goed uitgangspunt is. Hoef ik alleen nog maar alles terug te rekenen naar 1:87. Aan de hand van dat document en een aantal foto's heb ik alle relevante afmetingen kunnen achterhalen. Deze heb ik vervolgens in een tekening in Microsoft Word omgezet, wat er dan als een bouwplaat uit komt te zien:
[maart 2007]
De eerste stap was natuurlijk het bij elkaar zoeken van zoveel mogelijk informatie en foto's. De informatie op deze site helpt natuurlijk al een heel eind. Daar is ook een PDF-document met de afmetingen van het origineel te vinden, wat natuurlijk een goed uitgangspunt is. Hoef ik alleen nog maar alles terug te rekenen naar 1:87. Aan de hand van dat document en een aantal foto's heb ik alle relevante afmetingen kunnen achterhalen. Deze heb ik vervolgens in een tekening in Microsoft Word omgezet, wat er dan als een bouwplaat uit komt te zien:
Aandrijving
Aan een model zonder aandrijving heb je natuurlijk niets. Daarom ben ik in dit stadium maar eens rond gaan kijken, of het überhaupt mogelijk is om een aandrijving in de neus van de lok te krijgen. Een motor volledig in de cabine bouwen is gezien het grote glazen oppervlak van de cabine geen gezicht.
Als eerste heb ik toen de vraag bij Dhr. Peetoom van GM&S uitgezet. Deze heeft voorlopig nog geen motor hiervoor. De platliggende versies zijn te hoog en bij de andere motoren komt de motor vertikaal te staan, wat dus inhoud dat de motor in de cabine zou moeten. Dat is dus ook geen optie.
Vervolgens kwam ik via een draadje op Beneluxspoor.net bij de firma Halling in Oostenrijk terecht. Deze levert normaal gesproken motoren en opbouwen voor trams, maar heeft dus ook motoren met assen voor 12 mm H0m in zijn assortiment. De Vario-Antrieb is een twee-assig onderstel met een variabele as-afstand, wat voor dit project op 26 mm gezet kan worden (volgens tekening is de as-afstand 1e-3e as: 25,29 mm). Ik heb hen vervolgens gemaild met de vraag of het ook mogelijk is om hier een derde (niet aangedreven) as tussen te plaatsen, of dat dit gezien de motor en/of aandrijving niet mogelijk is. Als reactie vroegen ze om mijn adres om enige lege behuizingen op te sturen, zodat ik het zelf uit kon proberen! Dat is nog eens een mooie service! Een week later kreeg ik dan ook 3 behuizingen thuis met zelfs het onderstel van een tram erbij, zodat ik ook nog kon kijken hoe de bevestiging was. Geweldig!
Ondertussen had ik de afmetingen van de motor al in de tekening in Word verwerkt. Qua afmetingen zou het in ieder geval moeten passen! Wel steekt een van de vliegwielen de cabine in, maar dat is waarschijnlijk te verhullen door een instrumentenpaneel eroverheen te plaatsen.
Als eerste heb ik toen de vraag bij Dhr. Peetoom van GM&S uitgezet. Deze heeft voorlopig nog geen motor hiervoor. De platliggende versies zijn te hoog en bij de andere motoren komt de motor vertikaal te staan, wat dus inhoud dat de motor in de cabine zou moeten. Dat is dus ook geen optie.
Vervolgens kwam ik via een draadje op Beneluxspoor.net bij de firma Halling in Oostenrijk terecht. Deze levert normaal gesproken motoren en opbouwen voor trams, maar heeft dus ook motoren met assen voor 12 mm H0m in zijn assortiment. De Vario-Antrieb is een twee-assig onderstel met een variabele as-afstand, wat voor dit project op 26 mm gezet kan worden (volgens tekening is de as-afstand 1e-3e as: 25,29 mm). Ik heb hen vervolgens gemaild met de vraag of het ook mogelijk is om hier een derde (niet aangedreven) as tussen te plaatsen, of dat dit gezien de motor en/of aandrijving niet mogelijk is. Als reactie vroegen ze om mijn adres om enige lege behuizingen op te sturen, zodat ik het zelf uit kon proberen! Dat is nog eens een mooie service! Een week later kreeg ik dan ook 3 behuizingen thuis met zelfs het onderstel van een tram erbij, zodat ik ook nog kon kijken hoe de bevestiging was. Geweldig!
Ondertussen had ik de afmetingen van de motor al in de tekening in Word verwerkt. Qua afmetingen zou het in ieder geval moeten passen! Wel steekt een van de vliegwielen de cabine in, maar dat is waarschijnlijk te verhullen door een instrumentenpaneel eroverheen te plaatsen.
Het eerste papier-model
Na alle inleidende werkzaamheden werd het maar eens tijd om wat te bouwen. De bouwplaat maar eens uitgeprint en een papieren modelletje in elkaar gezet. Deze was echter zo slap door het dunne papier, dat het eigenlijk geen doen was. Daarom maar gelijk over gegaan naar karton. Ter vergelijking hier een tweetal foto's van het origineel en het kartonmodel uit ongeveer dezelfde hoek:
Voor een eerste kartonmodel ziet het er niet eens verkeerd uit! Vervolgens heb ik nog een aantal aanpassingen gedaan en het model wat verder aangekleed. Ondertussen was het onderstel van Halling binnengekomen en gelukkig had ik ergens nog een paar asjes liggen (welliswaar op H0e 9 mm, maar dat maakt verder even niet uit) zodat ik deze onder het kartonmodel kon plaatsen. Daarna even lekker wezen hakken en snijden in het onderstel om te kijken of de derde as ertussen is te krijgen en zo te zien moet dat uiteindelijk geen probleem zijn:
Polystyreen
[april 2007]
Nu is dan de tijd aangebroken om over te stappen naar het definitieve model. Dus maar even naar de lokale treinenboer gegaan om wat polystyreen te kopen. Ik heb uiteindelijk twee platen meegenomen: een van 0,5 mm dik en een van 1,0 mm dik. De dunne is om de wanden mee te maken. Het is makkelijk te bewerken en makkelijk te buigen. Nadeel is dat het vrij snel krom gaat staan. De dikke plaat is om een beetje stevigheid in het model te krijgen. Het onderstel wordt dan ook uit de dikke styreenplaat gesneden.
Met potlood de afmetingen overgenomen op het styreen en daarbij de snijlijnen aangegeven, maar ook de naden die alleen ingekerft moeten worden. Wel met het uitsnijden opletten dat je de goede lijnen uitsnijdt! Het inkerven van naden kan je doen met een stomp mesje, een passerpunt of met de punt van een kleine schroevendraaier. Het lijmen doe ik gewoon met de "huisjeslijm".
Nu is dan de tijd aangebroken om over te stappen naar het definitieve model. Dus maar even naar de lokale treinenboer gegaan om wat polystyreen te kopen. Ik heb uiteindelijk twee platen meegenomen: een van 0,5 mm dik en een van 1,0 mm dik. De dunne is om de wanden mee te maken. Het is makkelijk te bewerken en makkelijk te buigen. Nadeel is dat het vrij snel krom gaat staan. De dikke plaat is om een beetje stevigheid in het model te krijgen. Het onderstel wordt dan ook uit de dikke styreenplaat gesneden.
Met potlood de afmetingen overgenomen op het styreen en daarbij de snijlijnen aangegeven, maar ook de naden die alleen ingekerft moeten worden. Wel met het uitsnijden opletten dat je de goede lijnen uitsnijdt! Het inkerven van naden kan je doen met een stomp mesje, een passerpunt of met de punt van een kleine schroevendraaier. Het lijmen doe ik gewoon met de "huisjeslijm".
De motorkap zit intussen in elkaar en ook de bodemplaat is uitgesneden. Afhankelijk van de definitieve afmetingen van de motor en het onderstel zal deze in meerdere of mindere mate moeten worden opengesneden. De eerste twee raamstijlen zijn ook gesneden. Deze stijlen zijn echter zo dun, dat het heel moeilijk snijden is. Ook de rondingen in de hoeken van de ramen zijn lastig. Deze moet ik nog verder bijvijlen. Dit zal echter ook niet zo makkelijk worden, aangezien de stijlen zo breken. Natuurlijk tussendoor controleren of de gemaakte stukken nog correct op maat zijn door het model op de tekening te leggen.
5 jaar later......
[februari 2012]
Het project heeft een aardige tijd in de koelkast gestaan. 2 kinderen en een studie hebben meer tijd van mij gevraagd in de tussentijd. Het opnieuw bezig zijn met deze website heeft echter een nieuwe impuls aan het 'treinen' gegeven. Hierdoor ben ik verder gegaan met de onderdelen die ik al had liggen. Het voorraam, 1 zijkant en de achterkant had ik al liggen. Nieuw gemaakt heb ik het dak en de andere zijkant. Ik heb gelijk de boel vastgelijmd aan het onderstel, zodat het geheel wat meer stevigheid krijgt. Misschien krijg ik later nog spijt van die laatste beslissing, maar dat zie ik dan wel weer. Voorlopig is mijn doel om een totaalindruk te krijgen. Eventueel zou ik dan later het model nog een keer kunnen bouwen, waarbij ik dan misschien bepaalde dingen wat handiger zou kunnen aanpakken. Maar goed, hierbij de laatste stand van zaken:
Het project heeft een aardige tijd in de koelkast gestaan. 2 kinderen en een studie hebben meer tijd van mij gevraagd in de tussentijd. Het opnieuw bezig zijn met deze website heeft echter een nieuwe impuls aan het 'treinen' gegeven. Hierdoor ben ik verder gegaan met de onderdelen die ik al had liggen. Het voorraam, 1 zijkant en de achterkant had ik al liggen. Nieuw gemaakt heb ik het dak en de andere zijkant. Ik heb gelijk de boel vastgelijmd aan het onderstel, zodat het geheel wat meer stevigheid krijgt. Misschien krijg ik later nog spijt van die laatste beslissing, maar dat zie ik dan wel weer. Voorlopig is mijn doel om een totaalindruk te krijgen. Eventueel zou ik dan later het model nog een keer kunnen bouwen, waarbij ik dan misschien bepaalde dingen wat handiger zou kunnen aanpakken. Maar goed, hierbij de laatste stand van zaken:
Weer later....
[2015-2016]
Omdat het zelf bouwen van styreen toch moeilijker was dan gehoopt, ben ik tijden op zoek geweest naar andere mogelijkheden.Omdat de mogelijkheden voor het 3D-printen inmiddels wat volwassener zijn geworden, ben ik mij gaan verdiepen in de werking van een 3D-pakket. Daarbij is mij keuze gevallen op Sketchup. Na veel oefenen en veel geduld en het bestuderen van foto's en tekeningen van de loc, heb ik inmiddels een ontwerp dat bijna klaar is. Er zitten nog wat punten in waarbij Shapeways vraagtekens zet of dat goed gaat bij het printen, dus daar moet ik nog aan werken. Hieronder de gerenderde plaatjes van het model:
Omdat het zelf bouwen van styreen toch moeilijker was dan gehoopt, ben ik tijden op zoek geweest naar andere mogelijkheden.Omdat de mogelijkheden voor het 3D-printen inmiddels wat volwassener zijn geworden, ben ik mij gaan verdiepen in de werking van een 3D-pakket. Daarbij is mij keuze gevallen op Sketchup. Na veel oefenen en veel geduld en het bestuderen van foto's en tekeningen van de loc, heb ik inmiddels een ontwerp dat bijna klaar is. Er zitten nog wat punten in waarbij Shapeways vraagtekens zet of dat goed gaat bij het printen, dus daar moet ik nog aan werken. Hieronder de gerenderde plaatjes van het model:
Ook bij dit 3D-ontwerp is de aandrijving van Halling als uitgangspung genomen. De aandrijving is volledig uitzicht onder de motorkap en het vliegwiel dat nog deels de cabine in komt, wordt mooi weggewerkt onder het bedieningspaneel in de lok. Verder is er onder de motorkap ook nog plaats voor een decoder en eventuele verzwarende elementen, voor zover dat nodig is bij de uiteindelijke print. Op de volgende plaatjes (die trouwens al een flinke tijd geleden zijn gemaakt, waardoor sommige details er nog niet op zaten) is te zien hoe de aandrijving in de lok moet passen: